Przygotuj orzeźwiające tzatziki jak z greckiej tawerny
Tzatziki - orzeźwiający smak Grecji, który pokochasz także w domu
Lato, morze, gaje oliwne i słońce nad głową – to wszystko przychodzi na myśl przy degustacji tradycyjnego greckiego tzatziki. Ten ikoniczny zimny dip, którego główne składniki to jogurt, ogórek i czosnek, to coś więcej niż tylko sos do mięsa. To esencja kuchni śródziemnomorskiej, która łączy prostotę z perfekcją smaków. A co jest w tym najlepsze? Tzatziki można przygotować także w domu, bez konieczności lotu do Aten.
Czym są właściwie tzatziki?
Tzatziki (po grecku τζατζίκι, wymawia się „dzadziki") to zimny dip lub sos, który pochodzi z obszaru Bliskiego Wschodu i Bałkanów, ale najczęściej jest kojarzony właśnie z Grecją. Jego podstawą jest grecki jogurt, starty ogórek, czosnek, oliwa z oliwek, ocet lub sok z cytryny oraz zioła – najczęściej koper lub mięta.
W Grecji podawany jest jako mezé – czyli drobna przystawka – ale zwykle serwowany jest także jako dodatek do gyrosa, souvlaki lub pieczonych warzyw. Dzięki swojemu świeżemu i lekkiego smakowi doskonale uzupełnia cięższe i pikantne potrawy, równoważy tłustość i jednocześnie orzeźwia.
To nie tylko gastronomiczne doświadczenie. Dzięki zawartości probiotyków w jogurcie, antyoksydantów z czosnku i błonnika z ogórka tzatziki staje się naturalnie zdrowym wyborem. To dowód na to, że smaczne może być także pożywne.
Wypróbuj nasze naturalne produkty
Prawdziwe greckie tzatziki
Nie każdy przepis na tzatziki jest taki sam. Jeśli chcesz spróbować tzw. prawdziwego greckiego tzatziki, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych szczegółów. Pierwszym i najważniejszym jest wybór jogurtu. Grecki jogurt jest gęstszy i kremowy niż zwykłe jogurty, ponieważ podczas produkcji usuwa się z niego większość serwatki. Dzięki temu ma nie tylko gęstszą konsystencję, ale i wyższą zawartość białka.
Drugim elementem jest przygotowanie ogórka. Wiele osób popełnia błąd, że po prostu go ściera i od razu miesza z jogurtem. Prawidłowy proces wymaga starcia ogórka na drobno, posolenia i pozostawienia na „spocenie się", a następnie dokładnego wyciśnięcia, aby usunąć nadmiar wody. Dzięki temu dip pozostaje gęsty i nie wodnisty.
Na końcu warto wspomnieć o przyprawach. Typowe przyprawy do tzatziki to oprócz soli i pieprzu także świeży lub suszony koper, a czasami również mięta. Te zioła odgrywają kluczową rolę w całkowitym smaku – dodają delikatności i jednocześnie orzeźwiający ton, który jest tak charakterystyczny dla tzatziki.
Przepis na domowe tzatziki krok po kroku
Chcesz przygotować domowe tzatziki, które smakuje jak z greckiej tawerny? Oto prosty i sprawdzony przepis, który każdy jest w stanie wykonać:
Składniki:
- 500 g greckiego jogurtu (najlepiej 10% tłuszczu)
- 1 średni ogórek sałatkowy ogórek
- 2–3 ząbki czosnku (do smaku)
- 1–2 łyżki extra virgin oliwy z oliwek
- 1 łyżka białego octu winnego lub soku z cytryny
- 1 łyżka posiekanego świeżego kopru (może być również suszony)
- sól i świeżo mielony pieprz do smaku
Przygotowanie:
- Ogórek zetrzyj na drobno, posól i zostaw na 10–15 minut, następnie dokładnie wyciśnij przez płótno lub sitko.
- Przełóż jogurt do większej miski i dodaj przeciśnięty czosnek, oliwę z oliwek, ocet (lub cytrynę), posiekany koper i wyciśnięty ogórek.
- Wszystko dokładnie wymieszaj i dosól oraz dopieprz do smaku.
- Odstaw na co najmniej 1–2 godziny do lodówki, najlepiej na noc. Smaki się wówczas pięknie połączą.
Przepis można oczywiście dostosować do własnych potrzeb – mniej czosnku, więcej ziół, kropla limonki lub szczypta kminu rzymskiego? Wyobraźnia nie ma granic.
Jak serwować i wykorzystać tzatziki w kuchni
Tzatziki ma uniwersalne zastosowanie, co czyni go idealnym towarzyszem do wielu potraw. W kuchni greckiej zwykle podawany jest jako dodatek do mięsa – na przykład do gyrosa, souvlaki (grillowanych szaszłyków) lub do smażonych cukinii. Świetnie pasuje również do grillowanych szaszłyków warzywnych, pieczonych batatów lub jako pasta na świeży chleb.
Mniej tradycyjne, ale tym bardziej zaskakujące jest użycie tzatziki jako zdrowszej alternatywy dla majonezu w kanapkach, wrapach czy burgerach. Świetnie nadaje się również jako dip do chrupiących warzyw – na przykład do marchewki, selera naciowego czy kalafiora.
Jedna mama ze środkowych Czech opisała, jak wprowadziła tzatziki jako zdrowszą alternatywę dla klasycznych wieczornych past dla swoich dzieci. „Zamiast masła smaruję im chleb tzatziki, dodaję pomidorki koktajlowe i jest to u nich hit. A przede wszystkim – wiem, że jedzą coś zdrowego."
Jakie przyprawy do tzatziki?
Kiedy mówimy o „przyprawach do tzatziki", większość ludzi myśli o soli, pieprzu i czosnku. To jednak nie wszystko. Prawdziwa magia tkwi w ziołach. Koper jest najtradycyjniejszym wyborem, który znajdziesz w niemal każdym greckim przepisie. Dodaje delikatnego, słodkiego i lekko anyżowego smaku. Jeśli nie lubisz kopru, można go zastąpić miętą, która jest używana w niektórych regionach Grecji lub Turcji.
Wielu eksperymentuje także z kminem rzymskim, który w małej ilości dodaje delikatny orientalny ton. A jeśli chcesz sobie oszczędzić pracy, na rynku dostępna jest gotowa mieszanka przypraw do tzatziki, która zazwyczaj zawiera suszony czosnek, cebulę, koper, miętę i czasem pietruszkę. Wystarczy ją wymieszać z jogurtem i dodać świeży ogórek.
Tzatziki jako część zdrowego stylu życia
W dzisiejszych czasach, kiedy coraz więcej osób szuka dróg do zdrowszego odżywiania, tzatziki jest doskonałym pomocnikiem. Nie tylko jest niskokaloryczne i bogate w białko, dzięki jogurtowi wspomaga trawienie i wspiera mikroflorę jelitową. Czosnek dodatkowo wzmacnia odporność, a ogórek dodaje nawilżenia i błonnika.
Ponadto można go bardzo łatwo przygotować także w wersji roślinnej – jeśli użyjesz na przykład sojowego lub kokosowego jogurtu bez cukru. Wynik jest równie smaczny i odpowiedni dla wegan czy osób z nietolerancją laktozy.
I właśnie w tym tkwi magia tzatziki – w prostocie, uniwersalności i zdrowiu. Nie musisz być szefem kuchni ani lecieć na południe Europy, aby móc delektować się tym przysmakiem. Wystarczy kilka podstawowych składników, trochę cierpliwości i chęć eksperymentowania.
Jak mówi znany grecki szef kuchni Akis Petretzikis: „Dobre jedzenie nie musi być skomplikowane. Musi być przygotowane z miłością." A właśnie to tzatziki niosą w każdej łyżce.
