Odkryj tajemnice okonomiyaki i naucz się go łatwo przyrządzać
Okonomiyaki - Japoński naleśnik, który smakuje na milion sposobów
Kiedy mówimy o japońskiej kuchni, większości osób przychodzi na myśl sushi, ramen lub tempura. Ale istnieje jedno danie, które Japończycy uwielbiają i które znajdziesz niemal w każdym domu oraz w wieczornych barach zwanych izakaja – okonomiyaki. Ten słony naleśnik, którego nazwa można swobodnie przetłumaczyć jako "to, co lubisz, smaż", jest symbolem japońskiego podejścia do gotowania: prostota, świeżość i możliwość dostosowania.
Czym jest okonomiyaki i dlaczego Japończycy tak go kochają?
Okonomiyaki to mieszanka tartej kapusty, ciasta i różnych składników, która przygotowywana jest na patelni lub płycie podobnie jak naleśnik lub placek ziemniaczany. "Okonomi" oznacza "to, co lubisz" lub "jak chcesz", a "yaki" to "grillowany" lub "smażony". Innymi słowy, jest to danie, które każdy może dostosować do własnych upodobań.
Ta kulinarna specjalność ma korzenie w regionie Kansai, zwłaszcza w Osace, skąd pochodzi jej najbardziej znana wersja. W Hiroshimie podawana jest w innej formie: poszczególne warstwy są układane na sobie, często z dodatkiem makaronu. W Tokio i innych częściach Japonii znajdziemy różne lokalne wariacje.
Okonomiyaki zyskało popularność nie tylko dzięki swojemu smakowi, ale także dlatego, że jest to tanie, sycące i jednocześnie zabawne danie, które można przygotować w domu lub doświadczyć jego przygotowania bezpośrednio przed sobą w restauracjach typu izakaja. Tam często przygotowuje je kucharz na gorącej płycie, podczas gdy goście popijają sake lub piwo.
Jak przygotować autentyczne okonomiyaki w domu
Chociaż na pierwszy rzut oka może się wydawać, że jest to coś skomplikowanego, przepis na okonomiyaki jest zaskakująco prosty. Podstawowa wersja zawiera kilka powszechnie dostępnych składników: mąkę, jajka, wodę lub bulion (najlepiej dashi), posiekaną białą kapustę i opcjonalne dodatki według uznania – na przykład kawałki boczku, krewetki, ośmiornicę, kimchi lub ser.
Oprócz składników kluczowa jest także kombinacja sosów i posypek, które nadają potrawie jej charakterystyczny smak. Niezbędny jest sos okonomiyaki, gęsty i słodko-kwaśny, przypominający Worcestershire, ale łagodniejszy. Ponadto używa się japońskiej majonezy (np. Kewpie), suszonych płatków rybnych katsuobushi, wodorostów aonori i marynowanego imbiru.
Podstawowy przepis na okonomiyaki (wersja Kansai):
- W misce wymieszaj 150 g mąki pszennej, 1 jajko i 150 ml wody lub bulionu dashi.
- Dodaj dwie garści drobno posiekanej kapusty, opcjonalnie cebulkę dymkę.
- Dodaj wybrane składniki – np. krewetki, boczek lub grzyby.
- Rozgrzej patelnię z odrobiną oleju, wlej mieszankę na patelnię i uformuj w krąg.
- Smaż na złoty kolor z obu stron (około 3-4 minuty z każdej).
- Podawaj z sosem okonomiyaki, majonezem, katsuobushi i aonori.
Ten sposób gotowania ma w Japonii również wymiar społeczny. W restauracjach typu okonomiyaki izakaja goście często przygotowują własne naleśniki bezpośrednio przy stole na wbudowanej płycie. Podobnie jak w Polsce, gdy zamawiamy fondue lub grillowanie na kamieniu wulkanicznym – jedzenie staje się przeżyciem.
Okonomiyaki jako fenomen kulturowy
Okonomiyaki to nie tylko jedzenie – to część japońskiego codziennego życia. W Osace, która uważana jest za gastronomiczne serce Japonii, okonomiyaki można znaleźć na każdym rogu. Ulice takie jak Dotonbori są usiane restauracjami, które specjalizują się wyłącznie w tym daniu.
Jednocześnie okonomiyaki często gotuje się także w domach – Japończycy uwielbiają je jako wygodne, "domowe" danie, które łączy rodzinę przy jednym stole. To także danie, które umożliwia wykorzystanie resztek z lodówki – coś jak kiedy w Polsce robimy "co dóm dał" z jajek, cebuli i jakiejś kiełbasy.
W japońskich szkołach okonomiyaki jest często częścią nauki gotowania, a dzieci mogą wymyślać własne kombinacje składników. To również odzwierciedla jego elastyczność: nie ma jednego "właściwego" przepisu na okonomiyaki. Możliwości jest wiele – od wersji wegetariańskich, przez owoce morza, po nietypowe wariacje z kukurydzą, serem czy kimchi.
Jedno japońskie przysłowie mówi: "Taberu koto wa ikiru koto" – "Jeść to żyć". I właśnie okonomiyaki pokazuje, jak codzienne jedzenie może być świętem życia, kreatywności i dzielenia się.
Spróbuj okonomiyaki inaczej - wegańskie i bezglutenowe wariacje
Na klasycznym przepisie jednak z pewnością nie trzeba kończyć. Czasy się zmieniają, a wraz z nimi preferencje konsumentów. Wiele osób dziś szuka roślinnych wariantów lub bezglutenowych alternatyw. Dobrą wiadomością jest, że okonomiyaki można łatwo dostosować do różnych diet.
Zamiast klasycznej mąki można użyć mąki ryżowej lub gryczanej. Jajko można zastąpić siemieniem lnianym lub "jajkiem" chia, a zamiast mięsa czy ryb można użyć na przykład tempehu, tofu, wędzonych grzybów lub marynowanego jackfruita.
Dzięki temu okonomiyaki staje się idealnym daniem także dla tych, którzy dbają o zdrowy styl życia lub zrównoważoną dietę. A kiedy do tego dodasz jeszcze domowy wegański sos i roślinną majonezę, masz na talerzu danie, które jest nie tylko smaczne, ale także przyjazne dla planety.
Gdzie zjeść okonomiyaki w Polsce?
Możliwości spróbowania autentycznego okonomiyaki w polskich restauracjach nie są jeszcze zbyt szerokie, ale kilka japońskich bistro i lokali z ramenem czy sushi już wprowadza to danie do oferty. Najczęściej znajdziesz je jako specjalność wieczornej oferty w lokalach inspirowanych japońskimi izakajami.
Jeden z takich lokali w Warszawie na Żoliborzu oferuje wieczory w stylu izakaja – serwowane są tam małe porcje, które się dzieli, a pomiędzy sushi a sake pojawia się także okonomiyaki z boczkiem lub z kimchi. I właśnie tam możesz na własnej skórze doświadczyć, dlaczego to danie jest w Japonii tak popularne nie tylko ze względu na smak, ale i atmosferę, którą wokół siebie tworzy.
Dla tych, którzy chcą je przygotować w domu, większość składników jest dziś dostępna także w polskich e-sklepach z japońskimi produktami spożywczymi lub w azjatyckich supermarketach. Fermentowane produkty, wodorosty, mąki bezglutenowe czy roślinne alternatywy majonezów już dawno przestały być domeną specjalistycznych sklepów.
Okonomiyaki to dowód na to, że świetne jedzenie nie musi być skomplikowane ani drogie. Wystarczy odrobina wyobraźni, kilka świeżych składników i otwarty umysł. A przede wszystkim – to jedzenie, które łączy. Przy stole, w kuchni i w sercu. Być może właśnie ten japoński "placek ziemniaczany" nauczy cię, że czasem najlepiej gotować z tego, co lubisz – i co masz akurat pod ręką.
