Dlaczego powinniśmy zwracać uwagę na treoninę w naszej diecie i zdrowiu
Co to jest treonina i dlaczego jest ważna dla zdrowego stylu życia?
W dziedzinie zdrowego odżywiania często mówi się o witaminach, minerałach czy zdrowych tłuszczach. Mniej uwagi poświęca się jednak aminokwasom – podstawowym budulcom białek, które odgrywają kluczową rolę w wielu procesach organizmu. Jednym z tych niezbędnych aminokwasów jest treonina, znana również jako L-treonina. Mimo że nie mówi się o niej zbyt wiele, jej znaczenie dla ludzkiego ciała nie jest do zlekceważenia. Jaki wpływ ma treonina na nasz organizm, dlaczego powinniśmy zwracać na nią uwagę i gdzie możemy ją uzyskać w sposób naturalny?
Treonina – więcej niż tylko część białka
Treonina jest jednym z dziewięciu niezbędnych aminokwasów, których organizm nie jest w stanie samodzielnie wytworzyć i jest całkowicie zależny od ich dostarczania z pożywienia. Należy do tzw. aminokwasów białkotwórczych – oznacza to, że bezpośrednio uczestniczy w tworzeniu białek w organizmie. Jest ważna dla prawidłowego funkcjonowania wątroby, centralnego układu nerwowego, ale także dla zdrowia skóry, tkanek łącznych i układu odpornościowego.
Wypróbuj nasze naturalne produkty
Z punktu widzenia chemii, treonina jest stosunkowo prostą substancją, ale jej rola biologiczna jest złożona. Na przykład pomaga utrzymać równowagę białkową w organizmie i bierze udział w metabolizmie tłuszczów. Niektóre badania sugerują nawet, że może wpływać na nastrój i zdolności poznawcze, ponieważ uczestniczy w syntezie neuroprzekaźników.
Wsparcie odporności i zdrowych jelit
Jednym z mniej znanych, ale tym bardziej znaczących efektów działania treoniny jest jej wpływ na zdrowie układu pokarmowego. Ten aminokwas występuje w wysokim stężeniu w śluzie, który chroni ścianę jelita. Pomaga w ten sposób utrzymać integralność bariery śluzowej i chroni organizm przed szkodliwymi mikroorganizmami i toksynami. Jest to ważne zwłaszcza dla osób cierpiących na zespół jelita drażliwego lub zapalne choroby jelit, takie jak choroba Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
Jednocześnie treonina uczestniczy w tworzeniu przeciwciał, co czyni ją ważnym elementem dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Niedobór treoniny może prowadzić do obniżenia odporności organizmu, co może objawiać się częstszymi infekcjami, wolniejszym gojeniem się ran lub przewlekłym zmęczeniem.
Gdzie znajdziemy treoninę?
Treonina występuje naturalnie w wielu produktach spożywczych, zwłaszcza tych bogatych w białka. Do najbogatszych źródeł należą:
- Mięso i ryby – kurczak, wołowina, wieprzowina, łosoś
- Jaja i produkty mleczne – sery, twaróg, jogurty
- Rośliny strączkowe – soczewica, groch, fasola
- Orzechy i nasiona – migdały, pestki słonecznika i dyni
- Zboża – pełnoziarnista pszenica, owies i gryka
Dla wegetarian i wegan może być trudniej zapewnić sobie odpowiednią ilość treoniny, ale przy różnorodnej i zrównoważonej diecie roślinnej jest to zdecydowanie możliwe. Ważne jest łączenie różnych źródeł białka roślinnego, np. roślin strączkowych z zbożami, aby uzyskać pełny profil aminokwasowy.
L-treonina jako suplement diety
W niektórych przypadkach może być wskazane dostarczenie treoniny w formie suplementu. Taka sytuacja może wystąpić np. u osób z zaburzeniami wchłaniania, u osób starszych lub u sportowców o wysokim obciążeniu fizycznym. W takich przypadkach stosuje się L-treoninę, która jest biologicznie aktywną formą tego aminokwasu, łatwo przyswajalną przez organizm.
Suplementy z L-treoniną są dostępne w formie kapsułek lub proszku i często są łączone z innymi aminokwasami lub witaminami. Należy jednak podkreślić, że przy normalnej diecie suplementacja zazwyczaj nie jest konieczna, chyba że osoba cierpi na konkretne problemy zdrowotne. Przed rozpoczęciem suplementacji zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub specjalistą ds. żywienia.
Niedobór treoniny
Niedobór treoniny często maskuje się pod innymi problemami, więc możesz go nie rozpoznać od razu. Jeśli jednak dręczy cię zmęczenie, słabsza odporność, częste przeziębienia, problemy z trawieniem lub masz trudności z gojeniem ran i pogorszenie stanu skóry czy włosów, może to być sygnał, że organizmowi brakuje tego ważnego aminokwasowego pomocnika.
Ciekawy jest przykład z praktyki dietetyki klinicznej, gdzie jedna pacjentka z przewlekłymi problemami jelitowymi cierpiała na nawracające infekcje i była przez długi czas zmęczona. Dopiero po dokładnym badaniu i zmianie diety okazało się, że brakuje jej kilku kluczowych składników odżywczych – w tym treoniny. Po kilku tygodniach interwencji dietetycznej, która obejmowała zwiększony spożycie roślin strączkowych i fermentowanych produktów mlecznych, jej stan znacznie się poprawił.
Treonina a zrównoważona dieta
W kontekście ekologicznego i zrównoważonego stylu życia nasuwa się pytanie: czy możemy zapewnić sobie wystarczającą ilość treoniny i innych niezbędnych aminokwasów bez spożywania produktów pochodzenia zwierzęcego? Odpowiedź brzmi: tak, ale wymaga to większego planowania. Roślinne źródła białka często nie zawierają wszystkich niezbędnych aminokwasów w zrównoważonych proporcjach, ale ich łączenie – na przykład soczewicy z ryżem lub płatków owsianych z orzechami – może zapewnić pełnowartościowy profil żywieniowy.
Nowoczesna dieta roślinna, jeśli jest dobrze zaplanowana, może być nie tylko etyczna i przyjazna dla planety, ale także w pełni funkcjonalna pod względem odżywczym. Ważne jest, aby zrozumieć, że jakość białka jest tak samo ważna jak jego ilość.
Znaczenie dla sportowców i seniorów
Treonina odgrywa rolę również w regeneracji mięśni i odbudowie tkanek. Z tego powodu jest polecana sportowcom, zwłaszcza po intensywnym treningu, kiedy dochodzi do mikrouszkodzeń włókien mięśniowych. Organizm wtedy potrzebuje wystarczającej ilości aminokwasów do skutecznej naprawy i wzrostu masy mięśniowej.
U osób starszych często obserwuje się spadek masy mięśniowej i ogólny spadek poziomu energii. Również tutaj odpowiednie spożycie treoniny może mieć pozytywny wpływ – nie tylko na kondycję fizyczną, ale także na spowolnienie procesów starzenia się na poziomie komórkowym.
Jak powiedział amerykański biochemik Roger Williams, „Każdy człowiek jest biochemiczną indywidualnością." To dotyczy również zapotrzebowania na poszczególne aminokwasy – niektórzy mogą ich potrzebować więcej, inni mniej, w zależności od genetyki, stylu życia czy stanu zdrowia.
Mały szczegół o dużym znaczeniu
Mimo że treonina jest substancją, o której większość z nas być może nigdy nie słyszała, jej znaczenie nie może być zlekceważone. Ta niepozorna aminokwas uczestniczy w wielu kluczowych procesach w organizmie – od syntezy białek po wsparcie odporności i zdrowie jelit. Zapewnienie jej odpowiedniego spożycia nie jest trudne: wystarczy zwrócić uwagę na skład diety, włączyć wysokiej jakości białka, a w razie potrzeby rozważyć także naturalne roślinne suplementy.
W czasach, gdy coraz więcej osób dąży do harmonii między zdrowiem, etyką a zrównoważonym rozwojem, świadome podejście do diety jest kluczowe. A treonina? Może być jednym z małych, ale istotnych elementów całej układanki.
