Gdzie znaleźć grzyby shimeji i jak je wykorzystać we współczesnej kuchni
Shimeji - dyskretny klejnot wśród grzybów o wyjątkowych właściwościach i smaku
Na pierwszy rzut oka mogą wydawać się skromne, ale pod ich kapeluszami kryje się więcej, niż mogłoby się wydawać. Grzyby shimeji – delikatnie aromatyczne, jędrne w smaku i wyjątkowo zdrowe. Ten rodzaj jadalnych grzybów, pochodzących z Azji Wschodniej, powoli znajduje drogę także na europejskie stoły. Nie tylko doskonale smakują, ale także oferują szereg pozytywnych efektów zdrowotnych. Co kryje się za tym kulinarnym skarbem i jak najlepiej go wykorzystać w kuchni?
Czym są grzyby shimeji i skąd pochodzą?
Shimeji to japońska nazwa dla grupy jadalnych grzybów z rodzajów Hypsizygus i Lyophyllum. W świecie gastronomii najczęściej spotykamy się z dwoma rodzajami – białe shimeji (czasami nazywane bunapi-shimeji) i brązowe shimeji (hon-shimeji). Oba typy pochodzą z Japonii, ale obecnie są powszechnie uprawiane także w Europie i Ameryce Północnej.
Białe shimeji powstały na skutek naturalnej mutacji, w wyniku której utraciły pigment. Są delikatniejsze niż ich brązowi krewni, ale typowy orzechowy smak i jędrna tekstura pozostają niezmienione. Grzyby shimeji są popularne nie tylko z powodu smaku, ale także dlatego, że podczas gotowania nie rozgotowują się i zachowują przyjemną strukturę.
Ich występowanie w naturze jest bardzo ograniczone, dlatego większość owocników dostępnych na rynku jest uprawiana w kontrolowanych warunkach. Dzięki temu shimeji są dostępne przez cały rok i stają się coraz częstszym gościem nowoczesnej kuchni.
Shimeji i ich wpływ na zdrowie
Oprócz walorów kulinarnych, grzyby shimeji są znane również ze swoich pozytywnych efektów zdrowotnych. Zawierają bowiem szereg bioaktywnych substancji, dzięki którym często są zaliczane do tzw. funkcjonalnych produktów spożywczych.
Badania pokazują, że shimeji zawierają beta-glukany, które wspierają układ odpornościowy, obniżają poziom cholesterolu i pomagają w zapobieganiu chorobom sercowo-naczyniowym. Ponadto zawierają aminokwasy, przeciwutleniacze oraz niektóre witaminy z grupy B. Ciekawa jest również duża ilość błonnika, która wspiera zdrowie mikroflory jelitowej i trawienie.
Wypróbuj nasze naturalne produkty
Według badań opublikowanych w Journal of Medicinal Food ekstrakty z grzybów shimeji mają również działanie antybakteryjne i przeciwnowotworowe. I choć nie wszystkie ich efekty zostały jeszcze w pełni zbadane, już teraz wiadomo, że regularne włączanie tych grzybów do diety może przyczynić się do ogólnej witalności.
Jak mówi japońskie przysłowie: „Grzybom należy słuchać – mówią nam, czego potrzebujemy dla równowagi życia." Shimeji naturalnie stają się więc nie tylko częścią zdrowego odżywiania, ale także stylu życia skoncentrowanego na prewencji i długowieczności.
Jak przygotować grzyby shimeji i co z nimi w kuchni
Jedną z największych zalet grzybów shimeji jest ich wszechstronność. Nadają się do zup, dań stir-fry, makaronów, risotto, a także jako dodatek do mięsa. Dzięki ich jędrnej konsystencji i delikatnemu smakowi doskonale komponują się z innymi składnikami – od czosnku przez chili po sos sojowy.
Przed samym gotowaniem zaleca się oddzielić poszczególne kapelusze od podstawowej kępki i ewentualnie skrócić nóżki. W przeciwieństwie do niektórych innych grzybów, shimeji nie nadają się do spożycia na surowo – w tym stanie ich smak jest gorzki. Krótkie gotowanie lub smażenie sprawia jednak, że zyskują złożony, lekko orzechowy smak i przyjemną strukturę.
Wypróbuj prosty przepis na białe shimeji:
Smażone białe shimeji z czosnkiem i masłem
Składniki:
- 200 g białych grzybów shimeji
- 2 ząbki czosnku
- 2 łyżki masła lub roślinnej alternatywy
- Sól, pieprz do smaku
- Świeża pietruszka do ozdoby
Sposób przygotowania:
- Grzyby oczyść i oddziel poszczególne kapelusze.
- Na patelni rozpuść masło, dodaj posiekany czosnek i krótko podsmaż.
- Dodaj grzyby i smaż około 5–7 minut, aż stracą surową strukturę i delikatnie się zrumienią.
- Posól, popieprz i podawaj posypane posiekaną pietruszką.
Ten prosty przepis na białe shimeji to idealny dodatek na przykład do pieczonego tofu, ryżu lub ziemniaków. Jest to również doskonały przykład tego, jak elegancka i smaczna może być minimalistyczna kuchnia.
Inspiracje z Azji i Europy
Chociaż grzyby shimeji pochodzą z Azji, doskonale sprawdzają się także w europejskich przepisach. Można je dodać do risotto zamiast klasycznych pieczarek, połączyć z makaronem lub zapiec z jajkami jako część frittaty. W kuchni azjatyckiej są często używane w smażonych makaronach, zupach miso lub w tzw. hot pot – czyli jakimś rodzaju wywaru grzybowego podawanego ze świeżymi warzywami i tofu.
Jednym z popularnych sposobów przygotowania są również shimeji smażone na oleju sezamowym z sosem sojowym i dymką – idealne jako szybka kolacja lub część bento boxu.
Przykładem udanego połączenia tradycji i nowoczesności jest wegańska restauracja w Kopenhadze, gdzie shimeji podaje się jako danie główne z puree z ciecierzycy, pieczonym burakiem i granatem. Ten kolorowy talerz udowadnia, że shimeji mają swoje zasłużone miejsce we współczesnej kuchni – nie tylko dzięki smakowi, ale i wyglądowi.
Gdzie zdobyć shimeji i na co zwrócić uwagę
Dzięki rosnącemu zainteresowaniu zdrowym odżywianiem i fermentowanymi, funkcjonalnymi produktami spożywczymi shimeji można znaleźć w świeżej i suszonej formie w niektórych supermarketach, sklepach specjalizujących się w zdrowej żywności lub na targach rolnych. Podczas zakupu wybieraj owocniki, które są jędrne, bez oznak wilgoci czy pleśni. W lodówce świeże shimeji mogą przetrwać do tygodnia, najlepiej w przewiewnej papierowej torbie.
Jeśli lubisz domową uprawę, możesz kupić zestawy do uprawy grzybów – shimeji są jednak jednym z bardziej wymagających gatunków i wymagają specyficznych warunków (wilgotność, światło, temperatura). Dla przeciętnego hodowcy lepiej polegać na grzybach uprawianych przez sprawdzonych producentów.
Małe grzyby o dużym potencjale
Kiedy następnym razem natkniesz się na shimeji w sklepie lub na targu, nie wahaj się włączyć ich do swojego jadłospisu. To nie tylko dodatek do egzotycznego przepisu – te grzyby są bogatym źródłem składników odżywczych, smaku i substancji korzystnych dla zdrowia. Ich delikatny, ale wyrazisty smak potrafi urozmaicić zarówno codzienną kolację, jak i świąteczną ucztę.
Niezależnie od tego, czy sięgniesz po brązowe, czy białe shimeji, z pewnością odkryjesz urok tego dyskretnego grzyba, który zasłużenie zdobywa miejsce nie tylko w orientalnej, ale i codziennej europejskiej kuchni.
