Świat pełen smaków z wietnamskim boczkiem, który pokochasz

Wietnamski boczek - gdy tradycja spotyka się z nieodpartym smakiem

Zapach słodkiego karmelu, głębokie tony sosu rybnego, delikatna ostrość czosnku i chili – wszystko to łączy się w jednym z najbardziej ikonicznych dań kuchni wietnamskiej: karmelizowany boczek po wietnamsku. To danie, znane pod nazwą „Thịt kho", zdobyło serca smakoszy na całym świecie swoją prostotą, a jednocześnie niesamowitą głębią smaków. I nic dziwnego – w każdym kęsie odbija się kultura, historia oraz stosunek Wietnamczyków do jedzenia jako formy troski i miłości.

Kuchnia wietnamska jest często kojarzona z lekkimi i orzeźwiającymi potrawami, takimi jak pho, bun bo nam bo czy spring rollsy. Ale właśnie wietnamski boczek, czy to karmelizowany, czy pieczony, pokazuje jej drugą stronę – ciepłą, sycącą i głęboko aromatyczną. Jest to danie, które w wielu domach przygotowuje się na święta, rodzinne spotkania lub po prostu jako codzienny hołd dla dobrego jedzenia.

Co sprawia, że wietnamski boczek jest wyjątkowy?

Zasadnicza różnica między wietnamskim a klasycznym europejskim podejściem do boczku tkwi w sposobie przygotowania i profilu smakowym. Karmelizowany boczek „Thịt kho" przygotowuje się przez powolne duszenie w sosie z wody kokosowej, sosu rybnego, cukru i czosnku. Powstaje bogata, ciemnobrązowa glazura, która otacza mięso i nadaje mu karmelową słodycz w kontraście z umami i delikatną słonością.

Natomiast wietnamski pieczony boczek, znany również jako "thịt quay", ma chrupiącą skórkę i marynatę pełną aromatycznych przypraw, takich jak pięć smaków, sos sojowy i czosnek. Bardziej przypomina kuchnię chińską, ale i tutaj kładzie się nacisk na równowagę smaków i tekstur.

To, co łączy wietnamski boczek przepis po przepisie, to jedno: szacunek do składników i sztuka powolnego gotowania. W dzisiejszych czasach, kiedy wszystko przyspiesza, powolne duszenie lub pieczenie boczku jest pewnego rodzaju kulinarną medytacją. A rezultatem jest danie, które nie tylko syci, ale i cieszy.

Karmelizowany boczek „Thịt kho" - danie, które smakuje jak dom

Jednym z dań, które zdobyło miłość nie tylko Wietnamczyków, ale i miłośników egzotycznych smaków na całym świecie, jest wietnamski karmelizowany boczek z jajkami. Ten przepis to typowe danie na wietnamski Nowy Rok – Tết. Symbolizuje więzi rodzinne, stabilność i obfitość.

Przygotowania zaczynają się od boczku, który kroi się na większe kawałki i krótko obsmaża, aby zamknąć jego powierzchnię. Następnie przychodzi czas na karmel, który powstaje z rozpuszczonego cukru. Trzeba go pilnować z chirurgiczną precyzją – właściwy moment decyduje o końcowym smaku. Gdy cukier przybiera złotobrązowy kolor, dodaje się mięso, wodę kokosową, sos rybny, czosnek i pieprz. W niektórych wersjach dodaje się na twardo ugotowane jajka, które podczas duszenia wchłaniają sos i ciemnieją do karmelowego odcienia.

Powolne gotowanie trwa nawet kilka godzin. Wynikiem jest mięso, które niemal się rozpada, oraz sos o gęstym karmelowym smaku i zapachu, który natychmiast przenosi człowieka na wietnamską wieś, gdzie jedzenie przygotowuje się na otwartym ogniu.

Pewna wietnamska babcia kiedyś powiedziała: „Thịt kho nie gotuje się dla smaku, ale dla wspomnień." Ten cytat oddaje powód, dla którego to danie jest tak głęboko zakorzenione w kulturze – przypomina dom, dzieciństwo i rodzinę.

Pieczony boczek po wietnamsku - chrupiący z zewnątrz, soczysty wewnątrz

Drugą popularną wersją jest wietnamski pieczony boczek, który często podaje się jako część różnych potraw – na przykład z makaronem, ryżem lub w kultowej kanapce bánh mì. W przeciwieństwie do wersji karmelizowanej, tutaj kładzie się nacisk na teksturę – chrupiąca skórka jest dosłownie uzależniająca.

Najpierw boczek marynuje się w pięciu smakach, sosie sojowym, czosnku i czasem miodzie. Następnie piecze się go w niższej temperaturze, aby mięso było upieczone, a na koniec skórkę wystawia się na wyższą temperaturę lub grill, aby uzyskać charakterystyczny "popcorn effect" – skórka pęcznieje i staje się chrupiąca i lekka.

W restauracjach ten boczek podaje się z świeżymi ziołami, marynowanymi warzywami i ryżem. Ale w domu można się nim delektować nawet po prostu z miską ryżu i miską sosu rybnego z chili i limonką.

Jak przygotować wietnamski boczek w domu?

Może się wydawać, że przygotowanie wietnamskiego boczku według przepisu brzmiącego „egzotycznie" jest trudne. Nic bardziej mylnego – większość składników dziś bez problemu można znaleźć nawet w zwykłych supermarketach: mleko lub wodę kokosową, sos rybny, cukier, czosnek i wysokiej jakości boczek wieprzowy z skórą. Staranność i cierpliwość są jednak kluczem do doskonałego rezultatu.

W przypadku karmelizowanego boczku wystarczy duży garnek lub żeliwny piekarnik. Do wersji pieczonej najlepiej nadaje się piekarnik z grillem lub funkcją termoobiegu. Wskazówką od doświadczonych kucharzy jest przed pieczeniem posmarowanie skórki octem i posolenie – pomoże to w idealnym wysuszeniu i późniejszym „pękaniu" skórki.

Prosta lista składników dla wietnamskiego karmelizowanego boczku może wyglądać tak:

• 700 g boczku wieprzowego z skórą
• 100 g cukru (najlepiej palmowego, ale wystarczy trzcinowy)
• 500 ml wody kokosowej
• 3 łyżki sosu rybnego
• 3 ząbki czosnku
• Czarny pieprz
• 4 jajka (opcjonalnie)

Do przygotowania potrzebny będzie tylko garnek i trochę cierpliwości. Rezultatem będzie danie, które pokochają nawet ci, którzy zwykle unikają boczku.

Dlaczego warto pokochać boczek po wietnamsku?

W Polsce boczek ma nieco kontrowersyjną reputację – jest kojarzony z ciężkim, tłustym jedzeniem i często kończy jako tłusta przekąska na grillu. Kuchnia wietnamska pokazuje jednak inną drogę – harmonię smaków, równowagę ciała i duszy.

Wyobraź sobie chłodny zimowy wieczór. Na zewnątrz pada śnieg, a w domu pachnie karmelem i czosnkiem. W garnku powoli dusi się mięso, które po kilku godzinach staje się na tyle miękkie, że można je jeść łyżką. W takiej chwili poznajesz magię tego prostego, ale pomysłowego dania.

Wietnamski boczek – czy to karmelizowany, czy pieczony – to więcej niż tylko przepis. To sposób na zwolnienie, skosztowanie świata i znalezienie radości w codzienności. Dzięki swojej autentyczności, głębi smaku i związku z tradycją zdobywa coraz więcej fanów także u nas.

A kto wie – może właśnie z twojej kuchni stanie się miejsce, gdzie wietnamski boczek stanie się nową rodzinną tradycją.