Rodzaje tapas, które przybliżą Ci hiszpański styl życia

Hiszpańskie tapas - małe przysmaki z wielkim charakterem

Kiedy mówimy tapas, większość osób wyobraża sobie hiszpańskie bary z głośną, przyjazną atmosferą, kieliszkiem wina lub wermutu w jednej ręce i małym talerzykiem smakołyków w drugiej. Tapas to nie tylko jedzenie – to symbol życia towarzyskiego, radości z przebywania z przyjaciółmi i celebracji prostych, ale smacznych składników. W ostatnich latach koncepcja tapas rozprzestrzeniła się poza granice Hiszpanii i dziś można się nimi delektować praktycznie wszędzie na świecie. Ale czy wiesz, jakie rodzaje tapas właściwie istnieją?

Pochodzenie tapas owiane jest legendami. Jedna z nich opowiada o tym, że hiszpański król Alfons X mądrze postanowił, że do wina musi być podawana miska z małą przekąską, aby zapobiec nadmiernemu upijaniu się. Inna wersja twierdzi, że słowo tapa (po hiszpańsku „pokrywka") pochodzi z czasów, kiedy kieliszki wina przykrywano kawałkiem chleba lub szynki, aby do nich nie wpadał kurz ani owady. Jakkolwiek jest prawda, jedno jest pewne – tapas stały się nieodłączną częścią hiszpańskiej kultury.

Tradycyjne rodzaje tapas, które każdy powinien znać

W Hiszpanii tapas różnią się nie tylko w zależności od regionu, ale także od pory dnia i sezonowości. Istnieją jednak niektóre klasyczne rodzaje tapas, które znajdziemy prawie w każdym barze od Barcelony po Sewillę. Należą do nich na przykład słynne oliwki, sery, suszone szynki czy marynowane rybki. Te proste przekąski często służą jako przystawka do czegoś większego, ale często stają się pełnowartościową kolacją.

Jednym z najpopularniejszych tapas są patatas bravas – chrupiące kostki pieczonych ziemniaków, polane pikantnym sosem pomidorowym. Każde miejsce ma swój własny przepis, więc smak może się różnić od lekko słodkiego po naprawdę pikantny. Inną ikoną jest tortilla española, czyli hiszpański omlet z jajek, ziemniaków i cebuli. Prosty, sycący i podawany na ciepło lub na zimno.

Nie mniej popularne są croquetas, chrupiące krokiety nadziewane kremem beszamelowym i różnymi składnikami – najczęściej szynką serrano, serem czy mięsem z kurczaka. A może albóndigas, małe klopsiki w sosie pomidorowym lub migdałowym? Te tapas są szczególnie popularne w chłodniejszych miesiącach.

Kto lubi owoce morza, doceni gambas al ajillo – krewetki szybko smażone na oliwie z czosnkiem i świeżym chili. Proste, aromatyczne i niezwykle smaczne. W regionie Galicji tradycyjne jest pulpo a la gallega, czyli ośmiornica podawana na plasterkach ziemniaków z papryką i solą morską.

Wariacje regionalne - każdy region ma swoje specjały

Jednym z powodów, dla których tapas są tak fascynujące, jest ich różnorodność. Każdy hiszpański region wnosi do tej tradycji coś własnego, unikalnego. Andaluzja, która jest uważana za kolebkę tapas, oferuje lekkie i orzeźwiające przysmaki – na przykład salmorejo, zimną zupę pomidorową z Kordoby, czy berenjenas con miel, smażone bakłażany z miodem.

W Kraju Basków tapas często znajdziemy pod nazwą pintxos – małe przekąski, często nadziewane na wykałaczkę, która łączy kilka warstw smaków. Może to być połączenie sera, anchois, papryki i oliwek, lub mini hamburger podawany na kawałku chleba. W mieście San Sebastián zdarza się, że pintxos stoją na barze, a goście sami biorą, na co mają ochotę – płaci się potem według liczby wykałaczek.

W Katalonii tapas częściej łączone są z pa amb tomàquet – kromką chleba posmarowaną czosnkiem, świeżym pomidorem i oliwą z oliwek. Ten prosty chlebek uzupełniają inne smakołyki, takie jak jamón ibérico czy lokalny ser owczy.

Ciekawostką jest, że w niektórych miastach, zwłaszcza w Grenadzie, dostaje się tapas za darmo do zamówionego napoju – im więcej zamówisz, tym większe i bardziej sycące porcje będą serwowane.

Tapas jako styl życia – i inspiracja również dla polskich stołów

Tapas to jednak nie tylko jedzenie. Chodzi o dzielenie się, o zwolnienie tempa i o to, by znaleźć czas na spotkanie, rozmowę i degustację różnych smaków. Ten sposób biesiadowania ma coś bardzo naturalnego – zamiast jednej dużej porcji podaje się kilka mniejszych dań, które ludzie dzielą między sobą. W efekcie jest to doświadczenie pełne różnorodności, zarówno smaków, jak i towarzystwa.

Przykładem może być rodzinne przyjęcie w jednej małej wiosce koło Malagi. Na stole pojawia się miska oliwek marynowanych ze skórką pomarańczową, talerzyk z plasterkami suszonej szynki i sera, obok tortilla pokrojona na kwadraty i mała miska z sałatką tuńczykową. Babcia nalewa domowe wino, dzieci podjadają ośmiornicę, a wszyscy się śmieją i rozmawiają. Nikt się nigdzie nie spieszy – tapas nie są wyścigiem, ale okazją, by być razem.

I właśnie ten duch dzielenia się i relaksu jest czymś, co możemy przenieść do codziennego życia również u nas. Tapas nie są związane z zasadami – śmiało przygotujcie własne wersje. Małe miski z hummusem, pieczonymi warzywami, marynowanymi grzybami lub domowymi marynatami papryczkowymi mogą stworzyć kolorową ucztę dla przyjaciół i rodziny.

Zdrowsze wersje tapas doskonale pasują również dla tych, którzy starają się jeść zrównoważenie i z rozwagą. Zamiast mięsa można użyć roślin strączkowych, lokalnych warzyw lub produktów fermentowanych. A jeśli preferujesz podejście ekologiczne lub zero waste, tapas są idealne – przygotowuje się je z mniejszej ilości składników, często z tego, co już masz w domu, i minimalizują w ten sposób marnowanie.

Jak mówi znany hiszpański kucharz Ferran Adrià: „Tapas nie są o przepisach – są o podejściu." I z tym można się tylko zgodzić. Tapas łączą w sobie kreatywność, gościnność i radość z jedzenia, które jest dzielone.

Wskazówki na domowe tapas, które każdy może przygotować

Jeśli zdecydujesz się przygotować wieczór tapas, nie musisz trzymać się tradycyjnych przepisów. Ważne, aby jedzenie było smaczne, łatwe do podania i idealnie także zdobiło stół. Oto kilka wskazówek, które mogą posłużyć jako inspiracja:

• Marynowane oliwki z ziołami i czosnkiem – wystarczy kilka godzin w oliwie z rozmarynem i skórką cytryny
• Mini szaszłyki z pomidorków cherry, mozzarelli i bazylii – czesko-włoska fuzja na jeden kęs
• Pieczone bataty z tahini i sezamem – świetna wegańska alternatywa
• Grillowany tempeh z sosem tamari – fermentowany produkt sojowy jako zdrowszy zamiennik mięsa
• Domowy hummus z pieczoną papryką – lekkie, pożywne i kolorowe

Podczas serwowania nie żałuj kolorowych naczyń, drewnianych desek ani misek różnych rozmiarów. Wizualna strona również odgrywa ważną rolę.

Tapas to nie tylko potrawa – to styl życia, który opiera się na dzieleniu się, różnorodności i radości z smaków. Niezależnie od tego, czy wybierzesz klasyczne patatas bravas, czy przygotujesz własne warzywne wariacje, zawsze jest to doświadczenie, które łączy ludzi. Może właśnie dlatego tapas znajdują drogę również do polskich kuchni – jako symbol naturalnej przyjemności, powolności i wspólnego stołu.