Poczuj alpejską atmosferę z pysznymi Käsespätzle na talerzu

Käsespätzle - tradycyjny smak Alp, który podbił również polskie kuchnie

W czasach, gdy światowa gastronomia łączy się i przenika szybciej niż kiedykolwiek wcześniej, stare przepisy zyskują nowe życie. Jednym z takich skarbów jest Käsespätzle, sycące i rozgrzewające danie pochodzące z niemieckojęzycznych obszarów Alp, które swoją prostotą, treściwością i nieodpartym smakiem zdobywa serca i talerze poza Austrią, Niemcami czy Szwajcarią. Jak to niezbyt skomplikowane danie znalazło drogę do polskich domów i na czym polega jego urok?

Czym właściwie są Käsespätzle?

Käsespätzle, często określane jako alpejska wersja mac & cheese, to domowy makaron zmieszany z serem i smażoną cebulą. Początkowo danie biednych górali, dziś można je spotkać w górskich schroniskach i restauracjach z gwiazdką Michelin. Słowo Spätzle w wolnym tłumaczeniu oznacza „wróbelki", co odnosi się do kształtu drobnych makaronów. Powstają one poprzez skrobanie ciasta do wrzącej wody – tradycyjnie bezpośrednio z deski nożem, dziś częściej przez specjalne sito lub prasę.

Podstawowy przepis na Käse-Spätzle jest prosty: makaron, ser, cebula. Ale to właśnie w prostocie tkwi ich siła. Połączenie świeżo przygotowanego makaronu, treściwego alpejskiego sera i chrupiącej karmelizowanej cebuli tworzy doskonałą harmonię smaków i tekstur. Ich pochodzenie wywodzi się z regionu Szwabii i Allgäu, ale podobne wersje robi się również w Tyrolu, Vorarlbergu czy części Szwajcarii.

W niemieckojęzycznym świecie znajdziemy różne nazwy – Käsknöpfle, Chäschnöpfli czy Kasspatzn – ale smak zawsze pozostaje podobny: pełny, serowy, z nutą domowego komfortu.

Tajemnica doskonałego przepisu na Käsespätzle

Przepis na Käsespätzle nie jest skomplikowany – ważne jest tylko użycie wysokiej jakości składników i nie bać się poświęcić czas na jego przygotowanie. Tradycyjne ciasto przygotowuje się z mąki pszennej, jajek, soli i odrobiny wody lub mleka. Konsystencja powinna być gęsta, prawie jak na naleśniki. Następnie ciasto przepuszcza się do wrzącej wody, a kluski gotują się, aż wypłyną. Kluczowe jest następnie warstwowanie – makaron miesza się z serem (najlepiej Bergkäse, Emmental lub Appenzeller), umieszcza w naczyniu do zapiekania i zapieka do kremowej konsystencji.

Na wierzch dodaje się złocistą smażoną cebulkę, która nadaje daniu zarówno kontrast smakowy, jak i teksturę. Wynikowe danie jest bogate, sycące i idealne na chłodne dni. Choć może wydawać się ciężkie, w górskim klimacie jego pożywność ma idealny sens.

Aby przepis na Käse-Spätzle był naprawdę autentyczny, zaleca się używanie regionalnych serów, które mają silniejszy smak i dobrą topliwość. Jeśli jednak nie masz pod ręką szwajcarskiego Appenzellera, możesz sięgnąć po polski ser pleśniowy, ementaler lub wysokiej jakości cheddar. Warto mieszać kilka rodzajów serów, aby smak był pełny i interesujący.

Na czym polega urok tego dania również u nas?

Chociaż pochodzenie przepisu sięga głęboko w alpejskie góry, nie jest zaskoczeniem, że Käsespätzle znalazły drogę również do polskich domów. Domowy makaron, smażona cebulka, ser – to smaki, które rezonują także z polską kuchnią. Ponadto w czasach, gdy rośnie zainteresowanie domowym gotowaniem i powrotem do uczciwych składników, ten przepis działa jak powrót do korzeni.

Jednym z powodów, dla których Käse-Spätzle się rozprzestrzeniły, jest też turystyka. Odwiedzający Alpy, którzy po dniu na stokach rozgrzewają się w górskim schronisku tym sycącym daniem, często zabierają jego smak do domu. Wspomnienie z podróży zamienia się wtedy w regularny przepis w domowym repertuarze.

Istnieje również rosnąca liczba wegetarian i osób poszukujących bezmięsnych, ale pożywnych dań. Käse-Spätzle są bowiem doskonale sycące bez potrzeby mięsa. To idealne rozwiązanie dla rodzinnego gotowania, które nie obrazi nawet mięsożerców.

Na przykład w jednej rodzinie z Wrocławia Käsespätzle stały się stałym elementem zimowego menu. „Przywieźliśmy ten przepis z wakacji w Tyrolu i od tego czasu robimy go każdej zimy. Dzieci go uwielbiają, bo jest ser, a my dorośli doceniamy prostotę przygotowania," mówi pani Anna, która przekazała przepis już kilku znajomym.

Jak przygotować domowe Käsespätzle - przepis krok po kroku

Jeśli chcesz doświadczyć alpejskiego smaku również w domu, spróbuj tego prostego przepisu na domowe Käse-Spätzle:

Składniki (dla 4 osób):

• 300 g mąki pszennej
• 4 jajka
• 100 ml wody lub mleka
• sól
• 200 g tartego sera (kombinacja ementaler, cheddar, ser pleśniowy)
• 2 duże cebule
• 2 łyżki masła lub oleju rzepakowego

Sposób przygotowania:

1. W misce wymieszaj mąkę, jajka, wodę i szczyptę soli. Ciasto powinno być gładkie i gęste. Pozostaw na 10 minut.
2. Doprowadź do wrzenia większy garnek osolonej wody. Za pomocą sita do Spätzle lub łyżki formuj małe kluski i wrzucaj je do wody.
3. Gdy wypłyną, wyjmij je i pozwól odcieknąć.
4. Na patelni rozpuść masło, dodaj pokrojoną w cienkie plasterki cebulę i powoli smaż, aż będzie złocista i chrupiąca.
5. W naczyniu do zapiekania lub na patelni układaj warstwami makaron i ser, powtarzaj w zależności od ilości.
6. Na koniec posyp chrupiącą cebulką i krótko zapiecz w piekarniku, aż ser się roztopi.

Możesz podawać samodzielnie, z sałatą lub jako dodatek do pieczonego mięsa. A jeśli zostanie, następnego dnia smakują być może jeszcze lepiej.

Zrównoważone podejście w kuchni? Käsespätzle to właściwy kierunek

W czasach, gdy coraz więcej mówi się o odpowiedzialnym podejściu do jedzenia i produktów spożywczych, to danie oferuje coś więcej. Przepis na Käse-Spätzle jest idealny do redukcji marnowania żywności. Zostało ci kilka jajek, trochę sera i cebula? Masz bazę na smaczną kolację. Nie potrzebujesz żadnych egzotycznych składników, wszystko można kupić w zwykłym sklepie lub na targu rolniczym.

Ponadto jest to danie, które można łatwo dostosować – dodać szpinak, grzyby, kiełkującą cebulkę lub pieczone warzywa. A jeśli masz domowe jajka i mąkę z lokalnego młyna, możesz być dumny ze swojego dzieła.

Jak mówi znany niemiecki kucharz Tim Mälzer: „Świetne dania nie polegają na złożoności, ale na radości z przygotowania i smaku." Käsespätzle doskonale oddają tę myśl – są uczciwe, proste, a mimo to pełne smaku.

Niezależnie od tego, czy zdecydujesz się przygotować je jako danie główne dla przyjaciół, szybką kolację po dniu na stokach, czy po prostu jako sposób na zadowolenie siebie, jedno jest pewne: to tradycyjne alpejskie danie ma wiele do zaoferowania także nowoczesnym gospodarstwom domowym.